آثار میرزا غلامرضا اصفهانی

میرزا غلامرضا اصفهانی

میرزا غلامرضا اصفهانی (1207 الی 1265 هجری خورشیدی) یکی از نوابع بزرگ هنر خوشنویسی است. پدر وی میرزاجان اصفهانی از قنادان مشهور و زبردست اصفهان بود. میرزاجان که صاحب چند فرزند دختر و در آرزوی فرزند پسر بود، پس از نذر و نیاز فراوان و دعا و توسل به درگاه امام رضا (ع) صاحب پسر شد و نام وی را غلامرضا نهاد.

در زمانه ای که کسب سواد در حد سیاق نویسی و نگاه داشتن حسابها کفایت می کرد و صاحبان حرف و بازاریان و سایر طبقات متعین تمایل چندانی به سواداندوزی فرزندانشان بیش از آنکه به کار روزمره آید، نداشتند میرزا غلامرضا از هفت سالگی به مکتب رفت. نقل است که میرزا در سنین پایین و پیش از بلوغ در خوشنویسی به مراتب و توانایی قابل توجهی دست پیدا کرده بود چنانکه مورد توجه محمدشاه قاجار که خود بهره ای از خط نستعلیق داشت، قرار می گیرد و پس از امتحان کردن میرزا غلامرضا و توفیق وی در این آزمون، تعلیم خط فرزندان خود را به وی محول کرده و برای او مقرری و مقامی در دربار معین می کند. طبق اشارات شخص میرزا غلامرضا این اتفاقات مربوط به حدود سال 1222 هجری خورشیدی یعنی مقارن با 15 سالگی میرزا است.

پس از مرگ محمدشاه، ناصرالدین شاه نیز به او توجه ویژه داشت. شهرت و محبوبیت میرزا غلامرضا تمام شهر را فرا گرفته بود و شاگردان زیادی به مجلس تعلیم او می شتافتند. این بود که مورد سعایت حاسدان قرار گرفت و وی را به بابی گری متهم کردند که منجر به دستگیری میرزا غلامرضا شد. در نهایت به واسطه شفاعت دوست علیخان معیرالممالک از خشم شاه رهانیده شد و از مرگ نجات پیدا کرد.

میرزا غلامرضا در طول حیات کوتاهش شاگردان بسیاری را تعلیم داد که از جمله آنهایند؛ حاج میرزا یحیی دولت آبادی، محمدعلی تهرانی، محمدابراهیم تهرانی (میرزا عمو)، میرزا غلامرضا فرزند آقامحمدکاظم خوشنویس، میرزا زین العابدین فرزند میرحسین، عبدالحمید اعتماد العلمای تبریزی، میرزا عبدالکریم منشی، میرزا محمدخان حشمت الممالک، تومان آقا فخرالدوله.

در میان یاران میرزا غلامرضا باید به رفاقت وی با میرحسین خوشنویس اشاره کرد. میرزا غلامرضا در سنین نوجوانی در مجالس تعلیم پدر میرحسین، آقا سیدعلی تهرانی (متوفا 1236 هجری خورشیدی) معروف به حکاک که از حکاکان چیردست و نامدار آن دوران بود شرکت می کرد و همین امر سبب نزدیکی و رفاقت پایدار بین این دو خوشنویس بزرگ شد.

پس از مرگ محمدشاه، ناصرالدین شاه نیز به او توجه ویژه داشت. شهرت و محبوبیت میرزا غلامرضا تمام شهر را فرا گرفته بود و شاگردان زیادی به مجلس تعلیم او می شتافتند. این بود که مورد سعایت حاسدان قرار گرفت و وی را به بابی گری متهم کردند که منجر به دستگیری میرزا غلامرضا شد. در نهایت به واسطه شفاعت دوست علیخان معیرالممالک از خشم شاه رهانیده شد و از مرگ نجات پیدا کرد.

میرزا غلامرضا در طول حیات کوتاهش شاگردان بسیاری را تعلیم داد که از جمله آنهایند؛ حاج میرزا یحیی دولت آبادی، محمدعلی تهرانی، محمدابراهیم تهرانی (میرزا عمو)، میرزا غلامرضا فرزند آقامحمدکاظم خوشنویس، میرزا زین العابدین فرزند میرحسین، عبدالحمید اعتماد العلمای تبریزی، میرزا عبدالکریم منشی، میرزا محمدخان حشمت الممالک، تومان آقا فخرالدوله.

در میان یاران میرزا غلامرضا باید به رفاقت وی با میرحسین خوشنویس اشاره کرد. میرزا غلامرضا در سنین نوجوانی در مجالس تعلیم پدر میرحسین، آقا سیدعلی تهرانی (متوفا 1236 هجری خورشیدی) معروف به حکاک که از حکاکان چیردست و نامدار آن دوران بود شرکت می کرد و همین امر سبب نزدیکی و رفاقت پایدار بین این دو خوشنویس بزرگ شد.